Kedilerin Çin’e gelişi İpek Yolu ile hızlandı
Çin’de yapılan antik DNA analizleri, ilk insan yerleşimlerindeki kedilerin evcil değil, leopar kedileri olduğunu ve ev kedilerinin Çin’e çok daha geç ulaştığını gösteriyor.
Kedilerin evcilleşme tarihi, Çin’de yapılan yeni araştırmalarla yeniden değerlendirilirken, antik DNA analizleri erken dönem yerleşimlerde görülen ilk kedilerin evcil olmadığını gösteriyor. Bulgular, kedilerin insanlar ile kurduğu ilişkinin sandığımızdan daha karmaşık bir geçmişe sahip olduğunu ortaya koyuyor.
5.400 yıllık antik DNA analizleri
Uluslararası bir ekip, Çin’de yürütülen arkeolojik çalışmalarda bulunan 22 kedi kemiğini inceledi. Yaklaşık 5 bin yıl öncesine ait bu kalıntılardan elde edilen DNA, insan yerleşimleri çevresinde dolaşan kedilerin çoğunun “leopar kedisi” olarak bilinen vahşi bir türe ait olduğunu ortaya koydu. Bu türün tarım alanlarında fare ve kemirgen avlayarak insanlara dolaylı katkı sağladığı, ancak hiçbir dönemde tam olarak evcilleşmediği belirtiliyor.
Ev kedilerinin Çin’e gelişi İpek Yolu ile hızlandı
Peking Üniversitesi’nden Prof. Shu-Jin Luo’ya göre, modern ev kedisinin ataları Çin’e MS 700 civarında İpek Yolu üzerinden ulaştı. Profesör, kedilerin bağımsız yapılarının evcilleşme süreçlerini diğer türlere göre daha geç bir tarihe taşıdığını ifade ediyor.
Leopar kedileri neden evcilleşemedi?
Araştırma, leopar kedilerinin Neolitik dönem boyunca tarım alanlarında yaşam sürerken insanlarla yalnızca komşuluk ilişkisi geliştirdiğini gösteriyor. Bu kediler, yerleşimlerin yakınında bulunmalarına rağmen evcilleşme sürecine girmedi.
Han Hanedanlığı sonrası kritik değişim
Bulgulara göre leopar kedilerinin insan yerleşimlerinden kaybolması, Han Hanedanlığı’nın çöküşüyle ilişkili. Bu dönemde yaşanan iklim değişiklikleri, tarım üretimindeki zorluklar ve siyasal karışıklıklar kedilerin insanlara olan toleransını azalttı.
En eski ev kedisi kalıntısı Tang dönemine ait
Çin’de bilinen en eski ev kedisi kalıntısı Tang Hanedanlığı’na (MS 706–883) tarihleniyor. Analizler, bu kedinin beyaz veya alacalı tüylere sahip olduğunu gösterdi. Genom karşılaştırmaları, ev kedilerinin kökeninin Doğu Akdeniz’e uzandığını doğruluyor.
Kedilerin Çin kültürüne geç girişi
Tarihsel kayıtlara göre ev kedileri Çin’e ulaştığında öncelikle saray çevrelerinde “egzotik evcil hayvan” olarak kabul gördü. Bu durum, kedilerin Çin kültüründeki yerinin sanılandan daha geç oluştuğunu ortaya koyuyor.
Araştırmacılar, Han dönemine ait bir kedi kalıntısının genetik verisinin ev kedisine değil leopar kedisine işaret etmesinin, ev kedilerinin sanılandan daha geç yayıldığını açıkça gösterdiğini belirtiyor. Yeni bulgular, kedilerin evcilleşme sürecinin uzun, katmanlı ve kültürel etkileşimlerle şekillenen bir yolculuk olduğunu teyit ediyor.
Yazar
